Een belangrijk deel van het onderzoek dat Silvano Gefferie bij SEIN doet omvat het gebruik van de techniek transcraniële magnetische stimulatie (TMS). Hierbij wordt gekeken naar de reactie van de hersenactiviteit op een magnetisch veld. De huidige opvatting is dat hoe sterker de hersenen reageren, hoe aanvalsgevoeliger de persoon is. De vraag is of via deze meting gezien kan worden hoe effectief medicatie werkt en idealiter (op termijn) gaat werken. Het onderzoek waar Silvano aan werkt bestaat uit meerdere onderdelen, is gestart in 2020 en loopt waarschijnlijk nog door tot in 2025.
Naast dat dit soort meetmethoden betrouwbare klinische informatie moeten gaan opleveren, is het niet minder belangrijk dat de data op een zo prettig mogelijke manier voor de patiënt worden verzameld. Dit onderzoek moet namelijk voor de patiënt zo comfortabel mogelijk zijn en zo min mogelijk inspanning kosten. Het onderzoek met TMS doet geen pijn en er worden geen aanvallen opgewekt. De hoop is dat de techniek na de onderzoeksfase een vaste plek kan krijgen binnen de gangbare onderzoeken in de kliniek. Voorwaarde is dat het makkelijk en snel uitvoerbaar is door een clinicus of behandelaar binnen de kliniek via een werkwijze die betrouwbare informatie oplevert voor de diagnose en behandeling. Het onderzoek van Silvano moet gaan bewijzen of de signalen lijken te kloppen dat het zin heeft dit binnen de kliniek op te nemen als gangbaar onderzoek.
Werkt immuuntherapie bij aanvallen door hersenontsteking?
Een van de TMS-studies betreft een samenwerking met het Erasmus MC. Hierbij wordt onderzoek gedaan naar mensen met een hersenontsteking en het meten van de impact van immuuntherapie hierop. De hersenontsteking gaat gepaard met epileptische aanvallen. Dit onderzoek bestaat uit drie momenten waarop magnetische stimulatie wordt toegepast. De eerste keer voordat er met de medicatie wordt gestart en de tweede en derde keer nadat er met de medicatie is gestart. Daarnaast worden de aanvalsdagboeken geanalyseerd.
Kan via de magnetische stimulatie gemeten worden hoe goed de medicatie aanslaat? Oftewel, neemt de reactie op het magneetveld af na starten met de medicatie, enkel bij die personen waarbij ook de hoeveelheid aanvallen significant daalt? En is er geen duidelijke afname bij degene bij wie de medicijnen niet aanslaan of er zelfs meer aanvallen optreden? Het onderzoek heeft nu bijna het gewenste aantal deelnemers bereikt en heeft daarmee voldoende informatie verzameld om conclusies te gaan trekken uit alle data. De verwachting is dat hierover in 2024 gepubliceerd kan worden.
Resultaten delen
Halverwege een onderzoek kunnen er soms al voorzichtig conclusies worden getrokken. Maar altijd met de disclaimer dat het onderzoek nog loopt en nog niet alle data is verzameld. Vooraf wordt er een gedetailleerd onderzoekplan opgesteld. Hierin wordt bepaald hoeveel data er nodig is om de uitkomsten uiteindelijk te kunnen generaliseren. In andere woorden, of er een conclusie getrokken kan worden over de totale groep op basis van de mensen die zijn onderzocht.
Onderzoekers van SEIN, Robert Helling, Gerhard Visser, Roland Thijs en Silvano Gefferie, gaven recent een presentatie tijdens de wetenschapsavond van het LUMC. Deze avond werd georganiseerd door de vereniging van technisch geneeskundigen / klinisch technologen. De avond was bedoeld om een inkijkje te geven in de huidige klinische problematiek, studies waarin biomarkers worden gevalideerd en technologische oplossingen die momenteel in de pijplijn zitten. Silvano geeft aan dat een tussentijdse presentatie zoals deze goed is om het onderzoek voor hemzelf scherp te houden. Om het goed te presenteren moet je het onderzoek zelf goed begrijpen en kunnen verwoorden. Er waren enkel positieve reacties achteraf en het was een goede kennismaking voor mogelijk nieuwe stagiaires en andere wetenschappelijk medewerkers bij SEIN. Ook is er de intentie om de onderzoeken op deze laagdrempelige manier weer terug te brengen naar de kliniek. Want de onderzoeksvraag ontstaat in de kliniek. Hoe kan iets bijvoorbeeld verbeterd of verfijnd worden? Dat wordt omgezet naar een wetenschappelijke vraagstelling. Onderzoeken zoals de eerder besproken TMS-studies duren doorgaans minimaal vier jaar. De collega’s infomeren over de voortgang is belangrijk om het ook daar op het netvlies te houden en het onderzoek te promoten voor de doorverwijzing van deelnemers. Het uiteindelijke resultaat zal ook weer zijn weg vinden naar de kliniek met hopelijk een succesvol geteste werkwijze die de expertise van SEIN weer kracht bij zet.
Stagiaires pakken deelvragen op
Silvano begeleidt in zijn werk meerdere stagiaires die binnen de lopende onderzoeken een deelvraag oppakken. De tijd die hij hierin steekt vindt hij het waard want er zijn al aardig wat deelvragen beantwoord die hebben bijgedragen aan onderzoeken. Naast het helpen bij de verzameling van data, onderzoeken ze ook of bepaalde vraagstukken levensvatbaar zijn of dat die nog even op de plank moeten blijven liggen. Of wordt er een technisch gebruikersprotocol opgesteld voor medische technologie dat wordt gebruikt binnen SEIN. Dit kan dan vervolgens meteen worden geïmplementeerd in de klinische workflow. Een concreet voorbeeld is het uitzoeken hoe verschillende soorten MRI-beelden ingelezen kunnen worden zodat ze gebruikt kunnen worden in de screening voor epilepsiechirurgie.
Focus op hier en nu
Wetenschappelijk onderzoek duurt vaak meerdere jaren en dan is het belangrijk om de focus te houden op het onderzoeksdoel in het hier en nu. Maar als Silvano even iets verder kijkt dan hoopt hij dat zijn onderzoek uiteindelijk een consistente langlopende onderzoekslijn wordt zodat SEIN zich ook op dit vlak nog meer kan gaan profileren als expert. Belangrijk daarin is het standaardiseren van de werkwijze zodat dit - op den duur - geïmplementeerd kan worden binnen de gangbare diagnose en behandeling. Daar wil hij graag aan bijdragen.
